Batı'yı Batı yapan ne makine, ne gemi, ne de matbaadır. Makineyi, gemiyi, matbaayı ihtiyaç haline getiren toplum yapısıdır, siyasî yapıdır. Bunları yapanlara, kullananlara ve bütün topluma refah ve itibar sunan toplum yapısıdır. Bilim, eğitim, teknoloji kurumları bu toplum yapısının ihtiyacı, talebi, zorlaması ve çekmesiyle kurulmuştur. Bazı akıllı liderlerin ittirmesiyle değil.Prof. Öksüz, devamında şu önemli tespitte de bulunmuş:
Biz önce makineyi, gemiyi gördük. Biraz daha yakından bakınca okulları, araştırmaları ve eğitimi fark ettik. Akıllı liderlerimiz de bunların tıpkısının bizde de kurulmasını sağladılar. Fakat bunları süren, ihtiyaç haline getiren toplum yapısı, siyasî yapı, hukuk ortamı ve “piyasa” en son fark ettiğimiz veya hiç fark etmediğimiz kök sebeplerdi. “Niçin”ler bunlardı. Niçinler bilmeden nasılları kopyalamak aynı sonuçları vermedi.Bence bu meseleleri anlamadan son dönemlerin tartışmalı “İslami burjuvazi” meselesini anlamak da mümkün olmaz. Mümkün olmadığını da zaten her gün görüyoruz, gazete ve televizyonlarda...